Duurzaamheid steeds belangrijker bij retailers

Miranda Haak, partner bij 4ESG Consulting, heeft tijdens de uitreiking van Beste Duurzame Product van het jaar 2020-2021 in restaurant Het Bosch op 15 december jl. aangegeven dat voor retailers duurzaamheid steeds belangrijker wordt. Retailers moeten aan hun stakeholders steeds beter uitleggen welke doelstellingen zij hebben op het gebied van duurzaamheid, welke acties zij ondernemen en tot welke resultaten dat heeft geleid. Retailers worden hierdoor steeds meer onder druk gezet om hun impact op het milieu te verminderen, zoals het beperken van CO2 uitstoot en verpakkingsmateriaal. Ook de wetgever dwingt ondernemingen tot nadenken en tot het ondernemen van actie op het gebied van duurzaamheid. Denk aan de afspraken die zijn neergelegd in de Europese Green Deal, de milieuwetgeving op onder meer het gebied van verpakkingen en CO²-reductie, de rapportageverplichtingen rondom duurzaamheid die zijn neergelegd in de CSRD (‘Corporate Sustainability Reporting directive').

Hoe wordt duurzaamheid vergroot in de onderneming?

Vaak zie je dat inspanningen om duurzaamheid in een onderneming te vergroten projectmatig wordt ingeregeld. Maar om de impact van duurzaamheid daadwerkelijk te vergroten moet het een integraal onderdeel worden van de structuur, cultuur en strategie van een onderneming. Juist op deze wijze kan impact op het gebied van duurzaamheid worden gerealiseerd. Om te komen tot een succesvolle integratie van duurzaamheid in de bedrijfsvoering moeten een aantal stappen worden ondernomen.

Stap 1: Vaststellen ambitieniveau

Het incorporeren van duurzaamheid begint bij het ambitieniveau van de onderneming op het gebied van een duurzamer bedrijfsmodel. Zonder een ambitieniveau dat door de directie wordt gedragen wordt het lastig om doelstellingen en de aanpak vast te stellen. Is duurzaamheid enkel een verplichting en wordt uitgegaan van het minimale dat door wetgeving wordt voorgeschreven? Of wordt gekozen voor een duurzamer bedrijfsmodel waarbij uitdrukkelijk wordt gekeken hoe de onderneming kan bijdragen aan het bereiken van duurzame doelstellingen. Kortom, wat willen we uitstralen als onderneming?

Indien wordt gekozen voor een duurzamer bedrijfsmodel, dan zullen de duurzaamheidsthema’s moeten worden vastgesteld en worden bepaald op welke wijze deze kunnen bijdragen aan duurzaamheid.

Als leidraad voor de vaststellen van de duurzaamheidsthema’s kunnen de Sustainable Development Goals (zgn. SDG’s) van de Verenigde Naties worden gebruikt. Deze bestaan uit 17 doelen en gelden in alle landen en voor alle mensen. Veel overheden en ondernemingen gebruiken deze SDG’s inmiddels bij het maken van hun duurzaamheidskeuzes. Aan de hand van deze SDG’s kan worden bepaald welke duurzaamheidsthema’s aansluiten op de activiteiten en de producten van de onderneming. Daarbij zullen keuzes moeten worden gemaakt, omdat duurzaamheid meerdere thema’s omvat.

Voorbeeld van een duurzaamheidsthema dat relevant is voor de retail is Klimaatactie, SDG 13. Een actie rond SDG 13 kan zijn de CO2-uitstoot te reduceren in de verschillende onderdelen van de eigen productieketen van de onderneming, in transport, in logistiek en in de winkel (bijvoorbeeld door vermindering van brandstofverbruik en wagenparken) en door emissies te beperken in de toeleveringsketens (bijvoorbeeld toepassing van lokale supply chains).  

Stap 2: Koppeling duurzaamheidsthema’s aan strategie

Zodra de duurzaamheidsthema’s zijn vastgesteld, is het van belang te bepalen hoe deze thema’s zich verhouden tot de strategie van de onderneming. Wat is de ambitie van de onderneming op het desbetreffende thema?  Wat zijn de risico’s als de doelstellingen niet kunnen worden bereikt en wat zijn de kansen met betrekking tot de duurzaamheidambitie? Wees daarbij concreet in de doelstelling en kwantificeer wat je wilt bereiken. Indien een onderneming haar maatregelen niet meetbaar kan maken, kan dit greenwashing tot gevolg hebben en leiden tot publieke reacties. Ondernemingen kunnen gebruik maken van raamwerken en standaarden die een onderneming kan helpen bij het specificeren van hun doelstellingen. Zo kan bijvoorbeeld bij het vaststellen van de doelstellingen op het gebied van de CO²-reductie gebruik worden gemaakt van SBTi (Science Based Targets initiative), een raamwerk dat ondernemingen helpt te bepalen hoeveel en hoe snel organisaties hun CO2-uitstoot moeten verminderen om te voldoen aan de ambitie om de wereldwijde temperatuurstijging binnen 1,5C te houden.

Stap 3. Implementatie in bedrijfsvoering

De volgende stap is het inregelen van duurzaamheidsambities in de bedrijfsprocessen. Uitgangspunt daarbij moet zijn dat duurzaamheid een integraal onderdeel van de onderneming wordt en niet als een losstaand onderdeel. Immers, duurzaamheid raakt alle bedrijfsonderdelen in meer of mindere mate. Implementatie van de duurzaamheidsambities kan als volgt plaatsvinden:

• Vaststellen welke wetgeving, welke standaarden, keurmerken en certificeringen relevant zijn.
• Vaststellen wat de huidige status is. Welke bedrijfsonderdelen, productielijnen, bedrijfsprocessen, toeleveranciers e.d. worden door de vastgestelde duurzaamheidsambities geraakt? Welke kosten zijn hiermee gemoeid?
• Vaststellen wat het eindresultaat is bij de desbetreffende bedrijfsonderdelen, productielijnen, bedrijfsprocessen, toeleveranciers e.d.
• Vaststellen wat de gap is tussen de huidige situatie en de gewenste situatie.
• Bepalen welke acties en maatregelen de onderneming treffen om het doel te bereiken.

Stap 4: Dashboard

Na implementatie van de duurzaamheidsdoelstellingen is het voor een directie van belang om hierop te kunnen sturen. Het integreren van duurzaamheid in een dashboard verdient aanbeveling. Hierdoor krijgt een onderneming inzicht in de stand van zaken met betrekking tot de door haar geïmplementeerde duurzaamheidsdoelstellingen, haar strategie, de risico’s, maar ook kansen en kan zij waar nodig maatregelen bijsturen. Zo kan bijvoorbeeld via het dashboard inzichtelijk worden of de CO2-uitstoot conform de doelstelling wordt gereduceerd. Vinden er op logistiekniveau daadwerkelijk minder logistieke bewegingen plaats? Kortom, gebruik maken van een dashboard dat ook duurzaamheid omvat geeft overzicht, dwingt de onderneming om de duurzaamheidsdata op orde te hebben, toont de duurzaamheidswerkelijkheid en geeft inzicht in KPI’s waarop een retailer op basis van duurzaamheid moet of wil presteren.

Stap 5. Rapportage over duurzaamheidsprestaties

Tot slot is van belang dat ondernemingen rapportages opstellen over hoe zij duurzame aspecten verankeren in hun strategie, bedrijfsvoering, producten, diensten, processen, systemen en cultuur. Voor grote ondernemingen wordt het rapporteren over de milieu impact van hun bedrijfsactiviteiten op basis van de CSRD in 2023 zelfs verplicht. Deze wettelijke verplichting geldt niet voor de kleinere bedrijven, maar ook zij zullen hier indirect door worden geraakt doordat zij informatie over duurzaamheid moeten kunnen verstrekken aan vermogensverschaffers en ketenpartners. Het is daarbij wel belangrijk dat de rapportages stoelen op dezelfde indicatoren en onderliggende informatie als de indicatoren en informatie die worden gebruikt ten behoeve van het dashboard. 

De rapportages moeten niet worden gezien als een ‘moetje’ maar als een instrument dat gebruikt wordt om duurzaamheid daadwerkelijk in de onderneming te verankeren. Tevens bieden de rapportages inzicht aan hun stakeholders in hetgeen wat zij op het gebied van duurzaamheid doen. Zo kan bijvoorbeeld de voortgang van de CO²-reductie op het gebied van huisvesting en mobiliteit in het jaarverslag of het duurzaamheidsverslag worden besproken waarbij de voortgang wordt onderbouwd door cijfers.

Conclusie

Duurzaamheid wordt voor elke retailer in meer of mindere mate steeds belangrijker en deze ontkomt er niet aan om hierover na te denken. Er komt steeds meer aandacht voor duurzamere bedrijfsprocessen. Er komen steeds meer duurzamere producten. Een onderneming zal steeds vaker over een steeds meer uitgewerkte strategie op het gebied van duurzaamheid moeten hebben. Ook zal er meer afstemming met stakeholders moeten komen. Een goede integratie van duurzaamheid in de strategie en de bedrijfsvoering en goede duurzaamheidsrapportage is daarbij key.

Interesse? 

Met onze dienst ESG-transformatie helpt 4ESG Consulting uw organisatie met het voldoen aan vrijwillige en verplichte duurzaamheidswetgeving. Heeft u interesse of vragen en opmerkingen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact met ons op. 

• Miranda Haak, +31(0)6 5124 7217, miranda.haak@4esgconsulting.nl